Wartość projektu wg aneksu nr 1 do umowy nr POIS.05.01.00-00-148/09 z dnia 05.12.2013 r, wyniosla : 2 068 600,03 PLN
-
1 854 230,07 PLN, co stanowi 85 % kosztów kwalifikowanych
środki UE V osi priorytetowej Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko „Ochrona przyrody i kształtowanie postaw ekologicznych”. -
278 135,05 PLN, co stanowi 15 % kosztów kwalifikowanych
środki NFOŚiGW
Wartość projektu wg umowy nr POIS.05.01.00-00-148/09 z dnia 16.08.2010 r, wyniosla : 2 480 445,00 PLN
Finansowanie projektu:
-
1 932 403,60 PLN, co stanowi 85 % kosztów kwalifikowanych
środki UE V osi priorytetowej Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko „Ochrona przyrody i kształtowanie postaw ekologicznych”, na podstawie umowy o dofinansowanie
nr POIS.05.01.00-00-148/09-00 z dnia 16 sierpnia 2010 r.
-
341 012,40 PLN, co stanowi 15 % kosztów kwalifikowanych
środki NFOŚiGW na podstawie umowy o współfinansowanie nr 483/2010/wN-01/OP-PO-PS/D z dnia 17 września 2010 r.
Postępujące zmiany w środowisku sprawiły, że proces wymierania gatunków i ich populacji w Ii połowie XX wieku znacznie się przyspieszył. Obecnie obserwuje się stałą utratę różnorodności biologicznej wywołującą poważne konsekwencje w świecie przyrody. Nie podjęcie przed 2015r. zaproponowanych w projekcie działań spowoduje zanikanie populacji wielu gatunków, zubożenie puli genetycznej, a w skrajnych przypadkach wymarcie gatunku na terenie kraju. Współcześnie przyczyną zanikania stanowisk gatunków roślin jest nie tylko bezpośrednie niszczenie czy zbiór okazów, ale zmiany zachodzące w siedliskach w wyniku ingerencji człowieka, uniemożliwiające zachowanie gatunku. Oprócz czynników antropogenicznych dodatkowym zagrożeniem jest wpływ czynników naturalnych biotycznych i abiotycznych.
Projekt "Ochrona ex situ zagrożonych i chronionych roślin dziko rosnących w zachodniej części Polski - FlorNaturLBG obejmuje ochroną 58 gatunków roślin ze 129 stanowisk zachodniej Polski.
Wszystkie stanowiska gatunków FlorNaturLBG znajdują się na obszarach Natura2000 obecnie zaakceptowanych przez Komisje Europejską, proponowanych do tego typu ochronyobszarowej przez Ministerstwo Środowiska oraz znajdujących się na listach shadow lub bezpośrednim sąsiedztwie tych obszarów. Weryfikacja położenia stanowisk nastąpi przy sporządzaniu w terenie szczegółowej dokumentacji stanowiska z położeniem okreslonym za pomocą urządzenia GPS.
Stanowiska gatunków FlorNaturLBG znajdują sie także na obszarze innych form ochrony obszarowej. W parkach narodowych jest zlokalizowane 68 stanowisk (52% wszystkich stanowisk), w parkach krajobrazowych jest 30 stanowisk (24% wszystkich stanowisk), w rezerwatach znajduja się 2 stanowiska (2% wszystkich stanowisk).
Gatunki do projektu zostały dobrane ze względu na ich duże znaczenie ekologiczne i prawne.
Udział gatunków chronionych polskim prawem na podstawie Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004r. w sprawie gatunków dziko występujacych roślin objetych ochrona w projekcie wynosi 29 gatunków, tj. 50% z całkowitej listy 58 gatunków.
Analiza staystyczna znaczenia gatunków FlorNaturLBG dla europejskich i krajowych zasobów została wykonana według raportów dotyczących stanu zachowania wszystkich siedlisk przyroniczych i gatunków będących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty, przygotowanych przez Polskę w roku 2007 zgodnie z postanowieniami art. 17.1 Dyrektywy Siedliskowej, Polskiej Czerwonej Księgi Roślin lub czerwonych Listach gatunków. 48 z 58 wszystkich posiada kategorie zagrożenia zawarte w wyżej cytowanych raportach. Do najwyżej ocenianego zestawienia kategorii zagrożenia (EN, V, VU, U1) nalezy 17 gatunków tj. 29,3% gatunków całościowej listy gatunków zaliczonych do projektu.
Tworząc projekt LBG Kostrzyca uznał, biorąc pod uwagę swoje położenie gepraficzne na Dolnym Śląsku, u podnóża Karkonoszy , iż w całościowym zestawieniu gatunków powinny mieć reprezentację również gatunki cytowane w regionalnej czerwonej liście - "Zagrożone gatunki flory naczyniowej Dolnego Śląska", powstała pod redakcją Zygmunta Kąckiego w 2003 r. w wyniku współpracy PTPP "pro Natura" z Instytutem Biologii Roślin Uniwesytetu Wrocławskiego. Autorami opracowania są specjaliści z zakresu różnych grup taksonów: systematycy roślin, fitosocjologowie, osoby zajmujące się ochroną przyrody.
Obraz, który wyłania się z księgi , jest oparty na rzetelnej, aktualnej wiedzy i bardzo prawdziwy, moze jednak budzić smutek botanika. Bardzo wiele cennych gatunków z flory Dolnego Śląska zniknęło, a wiele dalszych jest na krawędzi wymarcia. To obraz zaprezentowany w Księdze, a nie obraz z opublikowanego na przykład niedawno, lecz opartego na danych historycznych Atlasu Rozmieszczenia Flory Polski (ATPOL) jest niestety rzeczywistością. Książka omawia przyczyny zanikania izagrożenia poszczególnych siedlisk oraz wskazane zabiegi, które pozwola zachować dany gatunek lub rodzaj siedliska. Opracowanie, przygotowane zgodnie z zaleceniami IUCN (Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody) stało się podstawowym dokumentem źródłowym dla prac z zakresu oceny wartości przyrodniczej terenu województwa dolnośląskiego.
LBG Kostrzyca uważa, iz dane zawarte w Czerwonej Liście roślin dolnego Śląska powinny być ujęte w statystyce dotyczącej analizy stopnia zagrozenia gatunków FlornaturLBG. Ich zagrożenie po uwzględnieniu wyżej cytowanej publikacji kształtuje się nastepująco:
57 gatynków na 58 wszystkich posiada kategorie zagrożenia zawarte w wyżej cytowanych raportach unijnych i czerwonej Liście roślin Dolnego Śląska. Do najwyżej ocenianego zestawienia kategorii zagrożenia (ER,CR, E, {E}) nalezy 40 gatunków co stanowi 68,9% wszystkich gatunków FlornaturLBG. Do następnego w kolejności ważności zestawienia kategorii zagrożenia (EN, V,Vu,U1,DD) należy 14 gatunków tj. 24,2% gatunków całosciowej listy gatunków zaliczonych do projektu.
Lista gatunków objętych projektem:
Lp | Gatunek | Nazwa polska |
1. | 2. | 3. |
1 | Rubus chamaemorus | malina moroszka |
2 | Allium sibiricum | czosnek syberyjski |
3 | Allium victorialis | czosnek siatkowaty |
4 | Angelica palustris (Besser) Hoffm. | starodub łąkowy |
5 | Apium nodiflorum (L.) Lag. | selery węzłobaldachowe |
6 | Apium repens (Jacq.) Lag. | selery błotne |
7 | Arabis alpina | gęsiówka alpejska |
8 | Betula nana L. | brzoza karłowata |
9 | Campanula barbata L | dzwonek brodaty |
10 | Campanula bohemica Hruby in Polivka, Domin & Podp. | dzwonek karkonoski |
Campanula serrata (Kit.) Hendrych | dzwonek piłkowany | |
12 | Cardamine amara L. subsp. opizii (J. Presl. & C. Presl) Celak. | rzeżucha gorzka Opiza |
13 | Cardamine resedifolia L. | rzeżucha rezedolistna |
14 | Carex magellanica Lam. | turzyca patagońska |
15 | Carex parviflora | turzyca czarna |
16 | Cerastium alpinum L. s. s. | rogownica alpejska |
17 | Cochlearia tatrae Borbas | warzucha tatrzańska |
18 | Corrigiola litoralis L. | nabrzeżyca nadrzeczna |
19 | Cotoneaster tomentosus (Ait.) Lindl. | irga kutnerowata |
20 | Eleocharis multicaulis Sm. | ponikło wielołodygowe |
21 | Elymus farctus (Viv.) Runemark ex Melderis | perz sitowy |
22 | Erigeron alpinus L. | przymiotno alpejskie |
23 | Euphrasia minima | świetlik maleńki |
24 | Galium sudeticum Tausch | przytulia sudecka |
25 | Galium valdepilosum Heinr. Braun | przytulia stepowa |
26 | Gentianella bohemica Skalický | goryczuszka czeska |
27 | Gentianella campestris | goryczuszka polna |
28 | Gladiolus paluster Gaudin | mieczyk błotny |
29 | Gnaphalium supinum | szarota drobna |
30 | Kickxia spuria (L.) Dumort. | kiksja zgiętoostrogowa |
31 | Laserpitium archangelica Wulfen | okrzyn jeleni |
32 | Linaria odora (M. Bieb.) Fisch. | lnica wonna |
33 | Melica ciliata L. | perłówka orzęsiona |
34 | Muscari comosum (L.) Mill. | szafirek miękkolistny |
35 | Pedicularis hacquetii Graf | gnidosz Hacqueta |
36 | Pedicularis sudetica Willd. | gnidosz sudecki |
37 | Pimpinella saxifraga subsp. rupestris | biedrzeniec mniejszy skalny |
38 | Pinus x rhaetica Brügger | sosna drzewokosa |
39 | Plantago coronopus L. | babka pierzasta |
40 | Potamogeton polygonifolius Pourr. | rdestnica podługowata |
41 | Puccinellia maritima (Hudson) Parl. | mannica nadmorska |
42 | Pulsatilla pratensis (L.) Mill. | sasanka łąkowa |
43 | Pulsatilla slavica G. Reuss | sasanka słowacka |
44 | Pulsatilla vernalis (L.) Mill. | sasanka wiosenna |
45 | Ranunculus arvensis L. | jaskier polny |
46 | Ranunculus lingua L. | jaskier wielki |
47 | Ranunculus oreophilus M. Bieb. | jaskier skalny |
48 | Rhodiola rosea | różeniec górski |
49 | Salix lapponum | wierzba lapońska |
50 | Saxifraga sponhemica C.C.Gmel. (decipiens Ehrh.) | skalnica zwodnicza |
51 | Saxifraga bryoides | skalnica mchowata |
52 | Saxifraga moschata subsp. basaltica | skalnica darniowa bazaltowa |
53 | Saxifraga nivalis L. | skalnica śnieżna |
54 | Saxifraga oppositifolia | skalnica naprzeciwlistna |
55 | Stipa borysthenica Klokov | ostnica piaskowa |
56 | Stipa joannis Čelak. | ostnica Jana |
57 | Veronica alpina | przetacznik alpejski |
58 | Veronica praecox All. | przetacznik wczesny |
Różnorodność biologiczna oznacza zróżnicowanie wszystkich żywych organizmów występujących na Ziemi w ekosystemach lądowych, morskich i słodkowodnych oraz w zespołach ekologicznych, których są częścią; dotyczy to różnorodności w obrębie gatunku, pomiędzy gatunkami oraz różnorodności ekosystemów” (z tekstu Konwencji o różnorodności biologicznej, ogłoszonej
na „Szczycie Ziemi” w Rio de Janeiro 1992).
Poznano i opisano ok. 2 miliony gatunków, żyjących obecnie i wymarłych dawno temu, jednakże
na Ziemi żyje przypuszczalnie około 10 milionów gatunków istot żywych. Owe idące w miliony liczby dają wyobrażenie o różnorodności biologicznej – mnogości i rozmaitości form, jakie może przybierać otaczające nas środowisko przyrodnicze. Ta różnorodność form w przyrodzie wynika z konieczności przystosowania się gatunków do zmiennych czynników środowiska. To właśnie dzięki
tej różnorodności przyroda może przetrwać zachodzące zmiany.
Wraz ze zmianą czynników środowiska część osobników, gatunków i ekosystemów ginie, część z nich ma jednak cechy, dzięki którym może przetrwać. Przekazując cechy korzystne kolejnym pokoleniom zapewnia przetrwanie gatunkowi. W procesie ewolucji przyroda wytwarza różnorodność
i ją podtrzymuje - ciągle kształtują się nowe gatunki, a osobniki o nowych cechach i nowych kombinacjach cech zwiększają prawdopodobieństwo przetrwania gatunku w wypadku kolejnych zmian w środowisku. Różnorodność biologiczna jest, więc szczególną wartością całej żywej przyrody.
Wymieranie gatunków jest procesem naturalnym, do którego dochodzi na skutek nieustannych zmian zachodzących w środowisku. Obecnie jednak człowiek tak szybko i na tak wielką skalę przekształca przyrodę, że tempo wymierania gatunków przybiera katastrofalne tempo. Co najmniej 20 gatunków zwierząt i roślin ginie z naszej planety każdego dnia w wyniku zanieczyszczeń i przekształceń ich naturalnego środowiska.
Wyginięcie gatunku jest nieodwracalną stratą, wraz z nim znika, bowiem kombinacja genów w nim zawarta. W związku z tym, że każdy gatunek ma swoje miejsce i funkcję w ekosystemie, przez wyginięcie gatunku także ekosystem staje się mniej trwały.
Ochrona różnorodności biologicznej
Ochrona różnorodności biologicznej to systemowe działania podejmowane na rzecz trwałego zachowania wszystkich elementów otaczającego nas środowiska przyrodniczego dla:
- podtrzymania mechanizmów działania żywej przyrody,
- zachowania zdolność organizmów żywych do przetrwania zmian w środowisku,
- zachowania jeszcze nie odkrytych i niewykorzystanych wartości przyrody, które mogą być podstawą rozwoju i gwarancją przeżycia przyszłych pokoleń.
Ochrona różnorodności biologicznej wpisana została do międzynarodowych konwencji o ochronie przyrody, ustaw i programów rozwoju wspólnot międzynarodowych i poszczególnych państw i jest jednym z priorytetów unijnej polityki w zakresie ochrony środowiska naturalnego.
Dla ochrony różnorodności biologicznej opracowywane i realizowane są różne programy, których podstawowym celem zachowanie gatunków zagrożonych wyginięciem. Programy te dotyczą dwóch podstawowych typów działań:
- Ochrona in situ (łac. in situ - na miejscu), to ochrona gatunku chronionego, realizowana w jego naturalnym środowisku życia przez m.in.:
- zachowanie niezmienionych warunków środowiskowych,
- zaniechanie pozyskiwania osobników tego gatunku,
- zwiększanie obszaru środowiska, w których dany gatunek występuje,
- wprowadzanie gatunku na tereny, w których już wyginął
- wydanie zakazów niszczenia, zabijania, poławiania itp.
- Ochrona ex situ (łac. ex situ - poza miejsce), to ochrona gatunku chronionego realizowana po jego naturalnym środowiskiem występowania przez m.in.:
- przeniesienie go do ekosystemu zastępczego, gdzie może on dalej żyć samodzielnie w warunkach naturalnych,
- przeniesienie do środowiska sztucznie stworzonego, w którym musi być otoczony stałą opieką człowieka,
- przechowywanie nasion, zarodków w niskich temperaturach, tak by można było ich użyć do odtworzenia.
Wybór metody ochrony gatunku zagrożonego in situ lub ex situ zależy od charakteru i stopnia zagrożenia. Ochrona i zachowanie gatunków in situ jest możliwa tylko na obszarach nie zagrożonych lub słabo zagrożonych. Gatunki, populacje, stanowiska roślin silnie zagrożonych i zanikających mogą być zachowane jedynie w warunkach ex situ.